2018లో ఐక్యరాజ్యసమితి సర్వసభ్య సమావేశం చేసిన ఏకగ్రీవ తీర్మానం ప్రకారం ప్రతి యేటా 30 జూన్‌న ప్రపంచ దేశాలు ”అంతర్జాతీయ పార్లమెంటరిజమ్‌ దినం (ఇంటర్నేషనల్‌ డే ఆఫ్‌ పార్లమెంటరిజమ్‌)” నిర్వహించుట ఆనవాయితీగా మారింది. ప్రజా సంక్షేమ కేంద్రాలు, చట్ట శాసన సభలుగా పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలు చేస్తున్న అపార కృషికి స్పందనగా సాధారణ మానవాళి కృతజ్ఞతలు తెలియజేయడానికి ఈ వేదికలు ఉపకరిస్తున్నాయి. పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలు పారదర్శకంగా, జవాబుదారీతనంతో సేవలందించాలని కూడా సూచనలు చేస్తున్నాయి. 30 జూన్‌ 1889న ఉద్భవించిన ”ఇంటర్‌-పార్లమెంటరీ యూనియన్‌(ఐపియూ)” అంతర్జాతీయ సంఘ కృషికి గుర్తుగా 2018 నుంచి ప్రతి ఏట ”అంతర్జాతీయ పార్లమెంటరిజమ్‌ దినం” నిర్వహించబడుతున్నది. 135 ఏండ్ల ఘన చరిత్ర కలిగిన ఐపియూలో 180 దేశాల పార్లమెంట్లకు చెందిన 46,000 మంది పార్లమెంటేరియన్లు సభ్యులుగా ఉండడం విశేషం. అన్ని వర్గాల ప్రజలకు పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలో సమాన అవకాశాలు కల్పించాలని కోరడం, ప్రజాస్వామ్య విలువలకు పట్టం కట్టడం, శాంతి నెలకొల్పడం, లింగ సమానత్వ సాధన, మానవ హక్కుల పరిరక్షణ, మైనారిటీ వర్గాల హక్కులు కాపాడడం, యువతకు చోటు ఇవ్వడం, వికలాంగులకు సముచిత స్థానం ఇవ్వడం, అవినీతి పాలకుల పంతం పట్టడం లాంటి పలు అంశాలను చర్చించే వేదికలుగా అంతర్జాతీయ పార్లమెంటరిజం దినం సమావేశాలు ఉపకరిస్తాయి.
ఫ్రెంచ్‌ భాషలో ‘పార్లర్‌’ అనగా ‘చర్చించడం (టుటాక్‌)’ అని అర్థం. పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్య నియమాలను ప్రపంచ దేశాలు పాటించాలని సూచించడం జరుగుతున్నది. ప్రజాస్వామ్యానికి గుండెకాయలుగా పార్లమెంట్లు సేవలందించాలి. ప్రజల గొంతుకలుగా పార్లమెంట్లు పని చేయాలని, ప్రజాహిత నిర్ణయాలను నిష్పాక్షికంగా తీసుకోవాలని, అన్ని వర్గాల ప్రజల సమ్మిళిత సమగ్రాభివృద్ధికి ప్రతిన బూనడానికి వేదికలుగా పార్లమెంట్లు కృషి చేయాలని విశ్వ మానవాళి కోరుకుంటున్నది. నేటి డిజిటల్‌ యుగంలో మారుతున్న మానవీయ విలువలు, జరుగుతున్న అరాచకాలు, ప్రజాందోళనలు, ప్రజాస్వామ్యానికి పడుతున్న తూట్లు, బడుగులకు ప్రాతినిధ్యం కొరవడడం, రాక్షస రాజకీయ క్రీడలు, స్వేచ్ఛా హక్కుకు తలుపులు మూయడం, చట్ట సభలు డబ్బునోళ్లకే చుట్టాలుగా మారడం, అశాంతి నెలకొన్న సమాజం లాంటి పలు సవాళ్ళ నడుమ నేటి పార్లమెంట్లు దారితప్పుతూ ప్రజా సంక్షేమాన్ని తుంగలో తొక్కడం కొనసాగుతోంది. ప్రపంచ జనాభాలో 40 ఏండ్ల లోపు యువత 40 శాతం వరకు ఉన్నప్పటికీ పార్లమెంటరీ శాసన సభల్లో యువత ప్రాతినిధ్యం 17.5 శాతం మాత్రమే ఉన్నట్లు గణాంకాలు వివరిస్తున్నాయి. ప్రపంచ దేశాల్లోని దాదాపు 33 శాతం పార్లమెంట్లలో 30 ఏండ్ల లోపు యువత ప్రాతినిధ్యం లేకపోవడం ఒక ప్రమాదకర అంశంగా భావించాలి. చట్ట సభల్లో మహిళల ప్రాతినిధ్యం 20 – 30 శాతం వరకు కూడా ఉండడం లేదు.మహిళల శాతం పెరగాల్సివుంది.
అంతర్జాతీయ పార్లమెంటరిజం దినం-2024 థీమ్‌గా ”పార్లమెంటరీ దౌత్యం: శాంతి, అవగాహనలకు వారధుల నిర్మాణం” అనబడే అంశాన్ని తీసుకొని ప్రచారాలు నిర్వహించడం జరుగుతోంది. పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలు నిస్వార్థంగా పని చేస్తేనే ప్రపంచ మానవాళి సంక్షేమం, శాంతి స్థాపనలు కొనసాగుతాయని గమనించి పార్లమెంట్‌ సభ్యులు ప్రజా సేవకులుగా పారదర్శకంగా, జవాబుదారీతనంతో కఅషి చేయాలని ప్రజలు కోరుకుంటూ ఎదురు చూస్తున్నారు. భారత పార్లమెంటరీ వ్యవస్థ ఎదుర్కొంటున్న ప్రధాన సమస్యలుగా నిరక్షరాస్యత, పేదరికం, అనంత అవినీతి, లింగ వివక్ష, అసమానతల అగాధాలు, ఉగ్రవాదం, నిరుద్యోగం, ప్రాంతీయ వాదనలు, కులమత వివక్షలు/విబేధాలు, డ్రగ్స్‌ దుర్వినియోగాలు, మహిళలపై హింస, కోరలు చాస్తున్న కాలుష్యం లాంటి అంశాలు అనాదిగా నిలుస్తున్నాయి. స్వాతంత్య్ర భారత పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలో లోకసభ, రాజ్యసభలు పునాదులుగా నిలుస్తున్నాయి. మన పార్లమంట్‌లో మెజారిటీ పార్టీ నాయకుడిగా ప్రధానమంత్రి లోకసభలో నాయకత్వం వహించడం, రాజ్యసభలో సీనియర్‌ మంత్రిని సభా నాయకుడిగా పీఎం నియమించడంతో జరుగుతుంది. ఇప్పటివరకు 18 సాధారణ ఎన్నికల ద్వారా పార్లమెంటు లోకసభ సభ్యులుగా ఎన్నికయ్యారు. మన పార్లమెంటరీ వ్యవస్థకు జవాబుదారుడిగా ప్రధానమంత్రి నిలుస్తున్నారు. 17వ పార్లమెంట్‌లోని రెండు సభల 776 ఎంపీల్లో 306 మంది (40 శాతానికి పైగా) ఎంపీలపై క్రిమినల్‌ కేసులు (మర్డర్లు, మానభంగాలు, కిడ్నాపులు, మహిళల పట్ల హింస లాంటి అభియోగాలు) నమోదు కాగా వాటిలో 194 (25 శాతం) మంది తీవ్రమైనవిగా గుర్తించారు. మన ఎంపీల సగటు ఆస్తి రూ.38 కోట్లుగా ఉండగా అందులో 53 మంది (అనగా 7 శాతం) బిలియనీర్లు ఉన్నారు. 2024లో నేడు కొలువు తీరిన 18వ లోకసభలో ఎంపికైన 543 మంది ఎంపీల్లో 251 మంది (46 శాతం) ఎంపీలపై క్రిమినల్‌ కేసులు, 31 శాతం ఎంపీలపై తీవ్రమైన ఆరోపణలు నమోదు అయ్యాయని సమాచారం.
దాదాపు సగం మంది పార్లమెంట్‌ సభ్యులపై క్రిమినల్‌ కేసులు నమోదు కావడం, ధన బలం గెలుపును నిర్ణయించడం, కండబలం పార్లమెంటరీ స్ఫూర్తికి తూట్లు పొడవడం జరుగుతున్న నేపథ్యంలో భారత పార్లమెంట్‌ ప్రజల పక్షపాతిగా సేవలు అందిస్తుందనే విశ్వాసాని క్రమంగా కొల్పోవడం విచారకరం. అయితే ప్రజాస్వామ్యాన్ని రక్షించేందుకు వామపక్ష, లౌకిక శక్తుల ప్రతిఘటన ప్రజలకోసం నిలబడుతున్న తీరు అమోఘం. ఎన్డీయే ఏలుబడిలో ప్రజాస్వామ్యం పరిహాసం పాలవడం, అధికారం స్వార్థ ప్రయోజనాలకు నెలవుగా మారడంతో పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలపై ప్రజలు నమ్మకాన్ని కోల్పోవడం ప్రమాదకర పరిణామంగా భావించాలి. పార్లమెంటరీ వ్యవస్థలు ప్రజాభిప్రాయాలకు పట్టం కట్టాలి. అసలైన నాయకులే ఎంపీలు, ఎమ్మెల్యేలుగా ఎన్నిక కావాలి. దానికి ఓటర్ల అంతిమ తీర్పే కీలకమన్న సంగతి గుర్తించాలి.
(30 జూన్‌ ”అంతర్జాతీయ పార్లమెంటరిజం” దినోత్సవం)
డా. బుర్ర మధుసూదన్‌ రెడ్డి
9949700037
